Twórca

1886 - 1939

Henryk Schabenbeck - fotograf i społecznik, całe życie związany z Zakopanem. Urodził się w Przemyślu, w zaborze austro-węgierskim. Po zakończeniu nauki szkolnej, podjął pracę jednym z lwowskich zakładów fotograficznych. Najczęściej podaje się, że był to zakład Zofii Trzemeckiej lub atelier Jaworskiego. W 1906 rodzina Schabenbecków przeniosła się do Zakopanego, gdzie matka artysty, Karolina, otworzyła pensjonat. Henryk w tym czasie kontynuował pracę fotografa i założył studio „Stefa”, znajdujące się w willi nr 57 na Krupówkach. Tym sposobem Schabenbeck stał się założycielem pierwszego zakładu fotograficznego na terenie Podhala. Już wkrótce atelier powiększyło się o filie nad Morskim Okiem oraz w Nowym Targu. W 1910, w Rzymie, Henryk zdobył złoty medal na międzynarodowej wystawie fotograficznej. Podczas I wojny światowej Schabenbeck został powołany do wojska. Podczas walk został pojmany i wywieziony na Syberię do obozu jenieckiego, skąd wkrótce uciekł do Barnaułu. Tam też otworzył kolejne już studio fotograficzne. Na początku lat 20. XX w., po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej, kontynuował pracę w swoim zakopiańskim zakładzie. Wykonywał nie tylko portrety lokalnej ludności, ale fotografował także tamtejsze krajobrazy, które to pejzaże z czasem zaczęły być reprodukowane w wydawnictwach i na pocztówkach poświęconych tematyce tatrzańskiej. Pracował w technikach szlachetnych, umiejętnie operując techniką gumy oraz przetłoku. W tym czasie został również członkiem Fotoklubu Polskiego. W 1924 nakręcił krótkometrażowy film „Kronika Zakopiańska”, a sześć lat później „Dolinę Kościeliską”. W 1931 zakład przeszedł modernizację i został przeniesiony do siedziby znajdującej się na dawnym miejscu willi „Stefa”. Fotograf całe życie związany był również z Towarzystwem Sportowym „Sokół”, gdzie wstąpił już w 1902, a po przeprowadzce na Podhale zaangażował się działalność zakopiańskiego oddziału. Został nawet prezesem Zarządu organizacji w 1938, szczególnie udzielając się w sekcji narciarskiej. W 1934 Schabenbeck stał się radnym Zakopanego, a zaraz po wybuchu II wojny światowej, 2 września 1939, po opuszczeniu miasta przez dotychczasowego burmistrza, fotograf zajął jego miejsce. Kilka dni później został aresztowany i przetransportowany do podkrakowskich Krzesławic, gdzie zginął podczas masowej egzekucji. Jego obie córki, Anna i Janina, oraz syn Stefan zajęli się fotografią. Zakład „Stefa” działał po wojnie jako „Foto-Jedność”. Zobacz więcej: https://polona.pl/search/?query=Henryk_Schabenbeck&filters=public:1 [dostęp: 29.03.2021]. Bibliografia: Matuszyk A., Schabenbeck Henryk (1886–1939), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 35, Warszawa-Kraków, 1994.