Twórca

Okres działalności: 1857 - 1888

Zakład Fotograficzny Walerego Rzewuskiego w Krakowie - zakład prowadzony przez Walerego Rzewuskiego (ur. 14 kwietnia 1837 – zm. 18 listopada 1888) do jego śmierci. Fotograf znany był również jako radca miejski i działacz społeczny. Od 1851 do 1856 kształcił się w Instytucie Technicznym w Krakowie, w latach 1857–1958 studiował chemię na politechnice w Wiedniu, jednak z powodu słabego zdrowia studiów nie ukończył. Powrócił do Krakowa, gdzie w 1857 otworzył pierwszy zakład fotograficzny przy ulicy Grodzkiej. Kolejne - w 1861 przy ul. Krupniczej, w 1862 przy ulicy Wesołej (obecnie Kopernika), a od 1867 w domu własnym przy ul. Podwale (obecnie ul. Westerplatte). Zasłyną z wykonywania zdjęć portretowych: arystokratów i mieszczan, powstańców styczniowych i aktorów, m.in.: Heleny Modrzejewskiej, Wincentego Rapackiego (ojca), Antoniny Hoffmann. Jest autorem pierwszej panoramy miasta, wykonanej w 1860 od strony Podgórza, składającej się z trzech oddzielnie przygotowanych fotografii o łącznej długości 85 metrów. W 1860 utrwalił jako pierwszy ołtarz Mariacki Wita Stwosza. Od 1859 fotografował Tatry. Utrwalał inscenizowane sceny z dzieł literackich i legend oraz żywych obrazów na podstawie „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza. Autor zdjęć etnograficznych: portretów chłopów z okolic Krakowa i górali przy pracy, także tradycyjnych obrzędów i zabaw ludowych. Jako jedyny fotograf podpisał z Janem Matejką umowę na wykonanie i sprzedaż reprodukcji jego dzieł sztuki. Współpracował z Walerym Eliaszem-Radzikowskim. Swoje prace wykonywał w technikach mokrego kolodionu, a od 1882 w technice bromo-żelatynowej. Oprócz odbitek na papierach srebrowych wykonywał także chromofotografię. Od wczesnych lat 60. XIX wieku kolorował zdjęcia. Początkowo wykonywał fotografie w formacie wizytowym, gabinetowym, a od lat 80. XIX w. w tzw. makartowskim. W 1852 z inicjatywy Rzewuskiego powołane zostało Towarzystwo Teatru Amatorskiego. Był członkiem honorowym Niesamodzielnych Rękodzielników i Przemysłowców, Towarzystwa Technicznego i Komitetu Odbudowy Sukiennic. Testamentem zapisał swój dom gminie miasta Krakowa z przeznaczeniem na urządzenie i utrzymanie szkoły fotograficznej. Wyznaczył nagrodę pieniężną za napisanie w języku polskim książki popularnej i praktycznej do użytku fotografów. W 1869 został radnym miejskim. Był inicjatorem zasypania koryta starej Wisły i budowy nowego teatru. Spod jego ręki wyszły broszury: „Czy można zasypać Starą Wisłę?” (1877), „Czy potrzebny nowy teatr w Krakowie?” (1879), „Gdzie postawić pomnik Mickiewicza?” (1883). Bibliografia: Kleczkowski A., Walery Rzewuski obywatel miasta Krakowa, radca miejski. Rys jego życia i działalności publicznej na podstawie dokumentów i zebranych materiałów, Kraków 1895. Koziński J., Fotografia krakowska w latach 1840–1941. Zarys historii, Kraków 1978. Mossakowska W., Walery Rzewuski (1837–1888) fotograf. Studium warsztatu i twórczości, Wrocław 1981.