Twórca

1924 - 2005

Okres działalności: 1964 - 2005

Jan Motyka – artysta - fotograf urodzony w Krakowie.  Nieznane jest jego dzieciństwo i losy w czasie wojny. Ojciec artysty pod koniec życia prowadził zakład fryzjerski w Krakowie.  Jan Motyka studiował po wojnie na Wyższej Szkole Ekonomicznej (ob. Uniwersytet Ekonomiczny), studiów nie ukończył. W latach 50. prowadził pracownię fotograficzną w Biurze Gospodarki Komunalnej, następnie w Urzędzie Miasta Krakowa (wówczas Urzędzie Rady Narodowej), kolejno zatrudniony został w Instytucie Fizyki Jądrowej. Tam zorganizował  w końcu lat 60. wystawę swoich zdjęć witryn sklepowych Krakowa, udekorowanych odświętnie zgodnie z nakazami rządowymi. Wystawa ta obnażając absurd i groteskowość dekoracji sklepowych wpłynęła na zmianę wytycznych rządowych w tej dziedzinie. Wystawa została zdjęta, nieznany jest los negatywów. Aktywny zawodowo i rozpoznawalny w środowisku fotograficznym zaczął być od połowy lat 60.  Zaprezentował wówczas prace na wystawach Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego. Brał także udział w 1964 roku w I Salonie Fotografii Artystycznej w Gdańsku. Otrzymał wówczas nagrodę za  portret góralki pt. Uśmiech. Związany z Krakowem do 1980 roku (na rewersach fotografii z tego okresu można odnaleźć adresy zamieszkania w kolejności: : ul. Konarskiego 44/10, następnie ul. Smoleńsk 48/14 i ostatni adres: ul. Stachiewicza 51/97). Pod koniec 1980 r. wyemigrował najpierw do Danii, by ostatecznie osiąść w Hamburgu. Niezwykle aktywny zawodowo przez całe życie, był autorem i współautorem wielu wystaw fotograficznych, zarówno indywidualnych jak i zbiorowych. Nie należał do ZPAF-u. (Związku Polskich Artystów Fotografików). Był za to członkiem Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego (KTF).  Uczestnik Międzynarodowych Salonach Fotograficznych, organizowanych pod patronatem FIAP, gdzie jego prace wielokrotnie zdobywały medale, nagrody czy wyróżnienia (m.in. Kraków 1972 – 1974; Reus 1972, 1974; Bordeaux 1975; Sarawak 1975; Seul 1976; Tajpej 1977; Singapur 1978; Puyallup 1978; Surabaya 1979; Edynburg 1980; Hongkong 1992, 1993). W 1980 r. otrzymał honorowy tytuł Artiste FIAP (AFIAP) - nadany przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej FIAP. Jan Motyka w swojej pracy posługiwał się głównie fotografią czarno –białą, żelatynowo – srebrową, poruszając szerokie spectrum tematów: portret, martwą naturę (intrygujący cykl „Z kredensowej szuflady”, gdzie zestawił metalowe sprzęty kuchenne: noże i korkociągi), pejzaż (górski, przyroda: łąki, zarośla, drzewa, piękne krajobrazy zimowe ze śladami ludzkimi na śniegu; pejzaż miejski np. Kraków – Wawel, Rynek Główny, Kazimierz, kino Kijów) wydarzenia sportowe (w tym zawody osób niepełnosprawnych), procesje, także z udziałem Karola Wojtyły; wystawy psów, świat roślin (cykl potrójnie zestawionych zdjęć kwiatów i liści). Jego wielką namiętnością była gra w szachy, które także występują na jego zdjęciach. Wykonywał również projekty plakatów. Bawił się fotomontażem. Obok fotografii żelatynowo – srebrowej interesował się także od końca lat 60tych dawnymi szlachetnymi technikami fotograficznymi, jak pseudosolaryzacją czyli techniką polegającą na częściowym odwróceniem obrazu negatywowego na pozytywowy pod wpływem dodatkowego naświetlenia materiału światłoczułego podczas wywołania  i izohelią, tj. techniką polegająca na wykorzystaniu pozytywów fotografii, których obraz jest złożony z kilku powierzchni . W Muzeum Fotografii w Krakowie znajduje się jego obszerna spuścizna oraz katalogi z około 200 wystaw w Polsce i dyplomy z konkursów międzynarodowych. Dwukrotnie żonaty. Jego synem jest Jan Motyka junior, historyk sztuki i kolekcjoner fotografii, który przekazał do zbiorów Muzeum Fotografii dorobek ojca.

Bibliografia: 

Kanikuła Małgorzata      Jan Motyka, fotograf krakowski. Kraków: miesięcznik społeczno-kulturalny 2012 nr 12

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Motyka (dostęp z dnia 15.09.2023)