Twórca
Gołębiowski Ignacy Zygmunt
24 stycznia 1816 - styczeń 1865
Okres działalności: 1854-1865
Aktor, scenograf, dekorator,
projektant kostiumów, rysownik, litograf, fotograf. Urodził się w Krakowie w
rodzinie zarządcy majątków hrabiów Czartoryskich Wincentego Ferreriusza Erazma
Gołębiowskiego herbu Gozdawa i Franciszki z Kozłowskich.
W 1836 roku Ignacy Zygmunt Gołębiowski zadebiutował na
deskach teatru. Przez lata występował w teatrach w Krakowie, Radomiu, Kielcach,
Warcie, Kaliszu, Lublinie i Łodzi, w 1853 roku osiadł na stałe we Lwowie. Obok
pracy w teatrze wykonywał rysunki i litografie, pracując m. in. dla pracowni Marcina
Jabłońskiego. Do najsłynniejszych jego prac zalicza się portrety królów
polskich i ilustracje wydane w 1852 roku do „Gawęd i obrazków ludowych”
autorstwa Felicjana Łobeskiego.
Według literatury Gołębiowski fotografował od 1854 roku. Z tego czasu zachowały się jedynie grafiki wg jego zdjęć m.in. Pomnik hetmana Stanisława Jabłonowskiego we Lwowie (zbiory Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie). Najstarsze zachowane fotografie pochodzą z 1861 roku z zakładu fotograficznego mieszczącego się w podwórzu budynku przy ul. Pojezuickiej 136 2/4 potem ul. Jagiellońskiej 11 (obecnie Hnatiuka 11). Między 1860–1862 rokiem współpracował z fotografem Edwardem Feją. Prowadząc wspólnie zakład przy placu Mariackim (obok pl. Mickiewicza). Następnie Feja opuścił Lwów na rok, a po powrocie ponownie otworzył zakład pod wspólną nazwą, wbrew woli Gołębiowskiego.
Fotograf zmarł bezpotomnie na początku 1865
roku po ciężkiej chorobie. Cały jego majątek przeszedł na własność siostry
Tekli. Prawdopodobnie jego atelier wykupił fotograf z Warszawy M. End, który
do początku lat 70. XIX wieku czasowo przebywał we Lwowie. Dwa lata po jego
śmierci na terenie, gdzie Gołębiowski miał swoje atelier, powstało Towarzystwo
Gimnastyczne „Sokół”. Od końca XIX wieku przestrzeń dawnego atelier zajmuje teatr:
na XIX/XX w. – Teatr Żydowski, za czasów sowieckich – teatr młodzieżowy,
obecnie Pierwszy Ukraiński Teatr dla dzieci i młodzieży.
W swoim atelier Gołębiowski wykonywał przede wszystkim
portrety. Do jego klienteli należały najznamienitsze persony związane ze
środowiskiem teatralnym Lwowa. Fotografował powstańców styczniowych a
następnie reprodukował i dystrybuował ich wizerunki. Opanował biegle
wykonywanie fotografii albuminowych w plenerze, fotografował Lwów oraz kurorty
uzdrowiskowe.
Bibliografia:
Iryna
Kotłobułatowa, Ignacy Gołębiowski – pierwszy zawodowy fotograf we Lwowie, [w] Nowy Kurier Galicyjski, nr
12 (400), 30 czerwca – 28 lipca 2022.