Twórca

Okres działalności: około 1898 - około 1910

Jadwiga Golcz (urodzona w 1866 roku w Gradowie, zmarła w 1936 roku w Warszawie) była najwybitniejszą przedstawicielką warszawskich kobiet-fotografów, członkinią założycielką Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego oraz inicjatorką powołania Warszawskiej Kasy Przezorności i Pomocy dla Fotografów. Fotografią zainteresowała się uczęszczając na lekcje malarstwa do pracowni Wojciecha Gersona. Technik fotograficznych uczyła się w Wiedniu i Paryżu. W połowie lat 90. XIX wieku odkupiła atelier od Edwarda Troczewskiego, które mieściło w Warszawie przy ulicy Erywańskiej (obecnie ul. Kredytowa). Pod tym adresem działało od około roku 1898 do około 1900. Późniejszą siedzibą zakładu, do około 1910 roku, był Hotel Bristol na Krakowskim Przedmieściu 42. Studio szybko stało się modnym zakładem fotograficznym, z którego usług korzystała warszawska elita. Poza wykonywaniem zdjęć portretowych i widoków Warszawy Jadwiga Golcz prowadziła do spółki ze Stanisławem Szalayem sklep z aparatami, przyborami i materiałami fotograficznymi. Zajmowała się również fotografią prasową, jej zdjęcia publikowane były na łamach „Wędrowca” i „Tygodnika Ilustrowanego”. Działała na rzecz ułatwienia kobietom dostępu do zawodu fotografa, szkoląc dziewczęta w swoim zakładzie. Była aktywną popularyzatorką fotografii, organizując w 1900 roku pierwszy konkurs fotograficzny oraz wydając od 1898 roku własne czasopismo poświęcone fotografii, zatytułowane „Światło”. W 1907 roku wspólnie z księdzem Włodzimierzem Kirchnerem założyła w Warszawie pierwszą w Polsce szkołę fotograficzną, która jednak przetrwała tylko kilka lat i doprowadziła Golczównę do bankructwa i utraty zdrowia. Jadwiga Golcz sprzedała swój zakład w roku 1910 lub nieco wcześniej i wycofała się z życia publicznego. Zmarła dwadzieścia pięć lat później, zupełnie zapomniana.

Bibliografia:

Gębarowska K., Jadwiga Golcz (1866 – 1936) – zapomniana popularyzatorka i krytyczka fotografii przełomu XIX i XX wieku [w]: Krytyka artystyczna kobiet. Sztuka w perspektywie kobiecego doświadczenia XIX – XXI wieku, Warszawa 2019

Lejko K., Niklewska J., Warszawa na starej fotografii 1850 – 1914, Warszawa 1978

Płażewski I., Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii, Warszawa 1982

Płażewski I., Dzieje polskiej fotografii 1839 – 1939, Warszawa 2003

Leksykon fotografów warszawskich 1845 – 1945 https://atelierwarszawskie.blogspot.com/2011/08/golcz-jadwiga.html [dostęp: 07.05.2025]