Twórca

Okres działalności: ok. 1851- ok. 1908

Juliusz Dutkiewicz - zakład fotograficzny prowadzony w latach 1851–1908. Utworzony został przez Juliusza Dutkiewicza (ok. 1834 – ok. 1908 ?), który specjalizował się w fotografii studyjnej, portretowej i plenerowej. W atelier wykonywano zdjęcia w technice albuminowej, kolodionowej oraz na porcelanie, szkle i emalii. Na początku zakład mieścił się w Suczawie (lata 50. XIX w.), a następnie w Stanisławowie (od około połowy lat 60. - najstarsza znana wzmianka informująca o zakładzie w domu burmistrza Stanisławowa, doktora Antoniego Suchanka, pochodzi z 1869) i we Lwowie, przy placu Mariackim, gdzie przez jakiś czas Dutkiewicz pracował wspólnie z Julianem Wangiem (ok. 1875). Ostatecznie, ok. 1875, atelier przeniesiono do Kołomyi. Oprócz swojej działalności portretowej Dutkiewicz najbardziej znany i rozpoznawalny jest jako autor zdjęć przedstawiających tereny i ludność regionów Huculszczyzny i Pokucia. Jest pionierem fotografii górskiej Czarnohory i autorem jednych z najwcześniejszych ujęć Pokucia. Jego zdjęcia, przedstawiające krajobrazy i portrety miejscowej ludność, tzw. typy reprezentujące grupy etniczne, wystawione zostały na pierwszej „Wystawie Etnograficznej Pokucia” w Kołomyi (1880). Wersje albumów ze zdjęć przygotowanych na tę wystawę znajdują się w Muzeum Etnografii i Rzemiosła Artystycznego we Lwowie („Pokucie. Typy 1880”) oraz w zbiorach biblioteki Fishera na Uniwersytecie w Toronto („Album Pokucia”). Co więcej, zakład Dutkiewicza przygotował dla cesarza Austro-Węgier specjalnie oprawiony album „Pamiątki z Kołomyi” (Erinnerungen an Kolomea), uzupełniony późniejszymi zdjęciami, m.in. z Bukowiny. Za to fotograf otrzymał złoty medal zasług za dzieła sztuki i umiejętności - „Fur Kunst und Wissenschaft”. Album, liczący ok. 330 pozycji, znajduje się w Austriackiej Bibliotece Narodowej. Dutkiewicz fotografował także wizytę Karola, króla Rumunii, w jego posiadłości w Broşteni, z czego powstał nagrodzony rumuńskim orderem zasługi I klasy album złożony z 44 zdjęć, dostępny dziś w rumuńskiej Narodowej Bibliotece Cyfrowej. W zbiorach austriackiego Muzeum Sztuki Użytkowej MAK, znajduje się również kolekcja ponad stu fotografii zakładu o tej samej tematyce. W 1898 Dutkiewicz ofiarował cesarzowi austrowęgierskiemu kolejny album „Okolic Karpat i typów”, natomiast rosyjskiemu carowi i jego następcy albumy z widokami Kołomyi i Pokucia (1885). Dutkiewicz brał udział w wielu wystawach (m.in. w Wystawie Krajowej w Krakowie w 1887) , a jego fotografie i rysunki ze zdjęć były chętnie publikowane w czasopismach („Kłosy”, „Wędrowiec”, „Tygodnik Ilustrowany”) oraz wydawnictwach książkowych, np. w I tomie „Huculszczyzny” Włodzimierza Szuchiewicza, „Ilustrowanym przewodniku po Galicji” Mieczysława Orłowicza oraz w wydawnictwach austriackich. Portrety i krajobrazy ze zdjęć powstałych w zakładzie były licznie wydawane na pocztówkach, silnie popularyzowały obraz Huculszczyzny i Pokucia. Rozpowszechniane w mniej lub bardziej prestiżowych oprawach, czy to w albumach i na pojedynczych fotografiach, czy w wydawnictwach i pocztówkach, przyczyniły się do ukształtowania wyobrażeń o tych regionach i ich rozwoju jako ośrodków turystycznych. Bibliografia: Wielocha A., Juliusz Dutkiewicz – pierwszy fotograf Huculszczyzny [w:] „Płaj” 2019, nr 58, s. 38-72. Kiebuzinski K., „Rural Practice, Commercial Enterprise, or Imperial Service? Juliusz Dutkiewicz’s Carpathian Ethnographic and Landscape Photography” - wykład i publiczna dyskusja zorganizowana przez Center for Urban History of East Central Europe, 20.05.2020 r. Dostępne: https://www.lvivcenter.org/en/discussions/juliusz-dutkiewicz/ [dostęp: 2.09.2021].