Twórca

25.11.1838 - 28.10.1920

Okres działalności: 1865 - ok. 1900

Konrad Brandel - urodzony w Warszawie wybitny fotograf, wizjoner, wynalazca, fotoreporter. Po ukończeniu klasy o profilu chemicznym w warszawskim Gimnazjum Realnym w 1858 odbył praktyki w zakładzie fotograficznym Karola Beyera. Oprócz pracy w ciemni wykonał wówczas trzy zdjęcia z platformy balonu lecącego nad Warszawą. Miało to miejsce 30 lipca 1865. Zdjęcia te uznawane są za najstarsze polskie zdjęcia lotnicze. W 1865 wraz z bratem Władysławem i Marcinem Olszyńskim założył zakład fotograficzny pod nazwą „K. Brandel i S-ka”, mieszczący się w Warszawie przy ul. Nowy Świat 57 (nr hip. 1249), a następnie w drugiej połowie lat 70. XIX w. przy ul. Nowy Świat 59 (nr hip. 1248). Nazwa zakładu wyraźnie wskazywała kto był jego głównym filarem, około 1873 ze spółki wycofał się Marcin Olszyński. W 1891 zakład został przeniesiony na ul. Szpitalną 12. W jego skład wchodziła też światłodrukarnia, bazująca na pionierskiej metodzie druku opracowanej przez fotografa. Zakład specjalizował się w fotografii portretowej, zarówno osób dorosłych, jak i dzieci, zajmował się także pioniersko fotografią medyczną i posiadał od 1875 tytuł fotografa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, który otrzymał m.in. za serię zdjęć chorób skórnych, wykonaną na zlecenie pracowników naukowych. Tytuł ten zamieszczał na niektórych winietach tekturek zakładowych. Był laureatem licznych nagród na wystawach krajowych i zagranicznych, zasłynął także z dokumentowania zabytków i życia codziennego Warszawy, wydając, począwszy od 1866, kalendarze naścienne zawierające, kolaże zdjęć i rysunków oraz albumy fotograficzne z wizerunkami zabytków stolicy. Współpracował także od końca lat 80. XIX w. z „Tygodnikiem Ilustrowanym”, „Fotografem Warszawskim” i „Wędrowcem” jako fotoreporter. Uznawany jest za ojca fotoreportażu. W pracy reporterskiej posługiwał się wynalezionym przez siebie (ok. 1883) i opatentowanym w 1889 tzw. fotorewolwerem (zwanym brandlówką), tj. ręcznym aparatem fotograficznym umożliwiającym szybkie fotografowanie z ręki, dzięki któremu oprócz zabytków i obiektów nieruchomych mógł uwiecznić sceny z życia codziennego mieszkańców Warszawy, pojazdy w ruchu, targowiska, wyścigi. Autor otrzymał za niego srebrną nagrodę na wystawie fotograficznej we Wrocławiu w 1885 oraz order od cesarza Franciszka Józefa (uwiecznił za jego pomocą zjazd trzech monarchów w Skierniewicach w 1884). Fotorewolwer był później przez niego produkowany na większą skalę i odniósł spory sukces nie tylko w Polsce, gdzie upodobali go sobie zwłaszcza wybitni malarze tacy jak Julian Fałat. Od początku XX w. Brandel wycofywał się stopniowo z aktywności zawodowej. W 1905 został honorowym członkiem Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego. Zmarł w Toruniu. Bibliografia: Jackiewicz D., Konrad Brandel (1838–1920), Warszawa 2015. Lejko K., Warszawa w obiektywie Konrada Brandla, Warszawa 1985. Żdżarski W., Historia fotografii warszawskiej, Warszawa 1974. Konrad Brandel, https://pl.wikipedia.org/wiki/Konrad_Brandel [dostęp: 25.05.2021]. Konrad Brandel, https://culture.pl/pl/tworca/konrad-brandel [dostęp: 25.05.2021].