Twórca

Okres działalności: ok. 1900 - 1912

Zakłady Fotograficzne M. Arbus i Synowie - założyciel atelier, Moritz Arbus, urodził się w 1839 w Grabowie. W Częstochowie po raz pierwszy prowadził zakład fotograficzny we współpracy z Leopoldem Kohnem (1865), zanim jednak na stałe osiadł w Częstochowie, próbował życia w Koninie i Turku, gdzie również współprowadził pracownię fotograficzną. W Częstochowie własny zakład założył w latach 90. XIX wieku i około początku XX wieku zaczął sygnować fotografie jako „M. Arbus i Synowie”. Winiety ogłaszały, że atelier zyskało „nagrodę i pochwałę Jego Cesarskiej Wysokości Następcy Tronu Wielkiego Księcia Michała Aleksandrowicza w roku 1901”. Trudno powiedzieć czy był to tylko chwyt reklamowy, czy odznaczenie takie rzeczywiście istniało i miało znaczenie. Na rewersach zachowanych fotografii odnajdujemy również miasta, w których Arbusowie z czasem otwierali filie. Były to m.in.: Sosnowiec, Łódź, Pabianice, Zduńska Wola, Będzin, Zawiercie i Radomsko. Sosnowiecki zakład był prawdopodobnie pierwszą filią. Nie wiadomo jak długo funkcjonował, ale pewne jest, że w tym samym lokalu wkrótce widzimy zakład J. Sucheckiego, który nawet informuje, że to dawny „M. Arbus i Synowie”, później pod tym samym adresem działał Suchecki, Krzeszewski i Morski. Filia Arbusów w Sosnowcu początkowo znajdowała się w domu Hamburgera, a później w kamienicy Abramczyków, przy ul. Modrzejowskiej 7. Zakład dokumentował życie teatralne w mieście. Zachowały się fotosy zespołów teatralnych oraz zdjęcia niektórych spektakli. Przy pracowni znajdowała się galeria portretów bogatych miejscowych mieszczan i notabli, którą można było zwiedzać bezpłatnie. Zakład ogłaszał, że posiada aparaty i przyrządy najnowszej konstrukcji. Jego specjalizacją były portrety oraz opatentowane wypukłe fotografie imitujące płaskorzeźbę. Prócz fotografii wykonywano tu także artystyczne portrety olejne, akwarelowe, pastelowe, kredkowe, platynowe z natury lub starych fotografii, po cenach bardzo przystępnych. O dzieciach Moritza wiadomo niewiele. Hajmasz, jeden z synów, prawdopodobnie prowadził filie zakładu ojca w Kutnie i Kole, a drugi, Franc, w samej Częstochowie. Arbusowie mieli jeszcze córkę Helenę, a ok. 1915 w Kielcach zakład z filią w Olkuszu prowadziła Felicja Arbus, nadal sygnując zdjęcia „M. Arbus i Synowie”, jednak trudno ustalić czy była o córka, a może wnuczka lub synowa. Szwagier Moritza, Benjamin Wollenberg, zawodowo również zajął się fotografią, a zakłady jego rodziny przetrwały dłużej niż Arbusów, przynajmniej te w rodzinnym mieście. Zobacz więcej: Fotografie z dawnych, zagłębiowskich zakładów w naszych zbiorach. Odcinek II - Zakłady fotograficzne "M. Arbus i Synowie", https://muzeumzaglebia.pl/1702-fotografie-z-dawnych,-zag%C5%82%C4%99biowskich-zak%C5%82ad%C3%B3w-w-naszych-zbiorach-odcinek-ii-zak%C5%82ady-fotograficzne-m-arbus-i-synowie [dostęp: 01.10.2021].