Twórca
fotograf
Zubrzycka-Bączkowska Klementyna
22 maja 1887 - 29 grudnia 1968
Okres działalności: 1903 - 1939
Polska fotografka, fotoamatorka. Jedna z najbardziej aktywnych fotografek na terenie Galicji na początku XX wieku. Autorka blisko dwóch tysięcy zdjęć dokumentujących malownicze krajobrazy Małopolski oraz mieszkających tam ludzi, mistrzyni portretu. Jej bogaty dorobek fotograficzny jest cennym przykładem amatorskiego zainteresowania fotografią w początkach XX wieku. Urodzona w 1887 roku w Limanowej, w wielopokoleniowej rodzinie farmaceutów, w 1910 roku ukończyła farmację na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując dyplom magistra jako jedna z pierwszych kobiet na tym wydziale. Po studiach rozpoczęła pracę w rodzinnej aptece „Pod Gwiazdą” w Limanowej, którą kontynuowała równo pół wieku, do swojej emerytury w 1960 roku.
Fotografią zafascynowała się jako nastolatka. Pierwszy aparat, Kodak Brownie No2, dostała w prezencie urodzinowym od rodziców w 1903 roku. Jako posiadaczka pierwszego aparatu fotograficznego w Limanowej mimowolnie stała się dokumentalistką życia niewielkiego miasteczka, realizując okolicznościowe sesje związane z ważnymi uroczystościami oraz portretowała mieszkańców w zaaranżowanym przydomowym atelier fotograficznym.
Była aktywną działaczką społeczną, zaangażowaną w kulturalny rozwój Limanowej. Jako członek Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na tyłach apteki prowadziła z mężem punkt informacji turystycznej, organizowała górskie wyprawy i aktywnie wspierała rozwój turystyki w regionie. Momentem granicznym w jej życiu był wybuch II wojny światowej, który zbiegł się z nagłą śmiercią męża Zdzisława. Cały dorobek fotograficzny zamknęła wówczas w drewnianych skrzyniach na strychu rodzinnego domu. Do fotografowania już nigdy nie wróciła.
Podczas niemieckiej okupacji Klementyna Zubrzycka-Bączkowska intensywnie zaangażowała się w działalność konspiracyjną w ruchu oporu, wspierając akcję dozbrajania Wojska Polskiego, zaopatrując w leki oddziały partyzanckie oraz prowadząc na terenie apteki jedyną działającą w Limanowej placówkę służby zdrowia. Do 1945 roku w przyległym do apteki mieszkaniu zorganizowała również tajne lekcje dla młodzieży z programem szkoły średniej. Po wojnie kontynuowała pracę w aptece, kierowanie placówką przekazując córce Janinie. Zmarła 29 grudnia 1968 roku. Spoczęła w rodzinnym grobowcu na cmentarzu parafialnym w Limanowej.
W 2008 roku Krystyna Bączkowska-Cynke, młodsza córka Klementyny, ofiarowała ponad dwa tysiące klisz negatywowych, pozytywów i diapozytywów Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie. To do dziś jedna z najliczniejszych kolekcji w zbiorach muzeum, o wyjątkowej wartości historycznej i artystycznej, określana mianem „skarbu z Limanowej”.
W 2013 roku w Muzeum Fotografii otwarto wystawę „Światło-czułe świadectwo. Skarb z Limanowej”, prezentującą fotograficzną twórczość Klementyny Zubrzyckiej-Bączkowskiej. W Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej od 2013 roku prezentowana była stała ekspozycja „Apteka mgr Klementyny Bączkowskiej”, a w roku 2017 została otwarta ekspozycja „Świat dawnej apteki na polsko-słowackim pograniczu”, prezentująca historię pięciopokoleniowej rodziny limanowskich farmaceutów. W 2025 roku Klementyna Zubrzycka-Bączkowska stała się jedną z bohaterek obchodów 27. Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego oraz publikacji autorstwa Radka Raka pt. „Wszystko jasne” wydanej nakładem MIK.